In actie komen tegen energie-armoede

In de serie De Groene Kerk komt dit keer Wilco van Bokhorst aan het woord. Hij is diaken in de Eltethokerk in Oost en actief in de Werkgroep Groene Kerk van de Protestantse Kerk Amsterdam, die duurzaamheid bij Amsterdamse kerken op de kaart wil zetten. Het feit dat mensen in armoede raken door de stijgende energieprijzen, vindt hij een belangrijk thema, ook of juist voor de kerk.

Je was aanwezig bij een evenement van de NoordAs en de ChristenUnie op 15 maart jl. Hier werd in aanwezigheid van minister Carola Schouten, minister voor armoedebeleid, participatie en pensioenen, geluisterd naar Amsterdammers die door de stijgende energieprijzen en kosten voor levensonderhoud niet meer rond kunnen komen. Welke verhalen hoorde je daar zoal?

‘Het zijn verhalen van mensen die, na aftrek van vaste lasten, niet meer overhouden dan 150-200 euro per maand. Waar energierekeningen soms al 200 euro per maand waren, stijgen die nu naar 350 tot 400 euro per maand. Het wordt voor hen onbetaalbaar! Vooral in Amsterdam Zuid-Oost, Noord en Nieuw-West wordt er te weinig geïnvesteerd in duurzamere woningen. Hoewel isoleren een groot deel van de oplossing zou zijn, loopt dit nog niet zo’n vaart. De oplossing voor veel mensen is hun maandbedrag verlagen. Ze weten dat ze daarvan later de rekening gepresenteerd krijgen, maar nu kunnen ze het gewoonweg niet betalen. Voor een grote groep is daarom al duidelijk dat zij (nog) dieper in de schulden terecht zullen komen. Ook beknibbelen ze nog meer op gezonde voeding, sport en kleding voor hun kinderen, wat schrijnende en mensonterende verhalen oplevert.’

Niet alleen vanwege de gasprijzen en de klimaatverandering, maar ook door onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en de oorlog in Oekraine is de urgentie om van het gas af te komen alleen maar groter geworden. Wat kan de kerk daaraan bijdragen?

‘Vanuit onze kerkgemeenschap kom ik dagelijks in contact met de mensen die ik hiervoor noemde. We proberen ze te helpen, maar lopen tegen barrières aan. Want als mensen in de bijstand financiële hulp krijgen, moeten ze dit melden en worden ze gekort op hun uitkering. Op korte termijn moeten we er dus voor zorgen dat mensen die hulp krijgen om de energielasten te dragen, niet worden gekort op hun uitkering. Zo voorkomen we dat mensen in de schulden komen en hun slecht geïsoleerde huis worden uitgezet. Kerken kunnen meer doen, bijvoorbeeld aan bewustwording. Het is echt belangrijk om in actie te komen! Groen doen als kerk gaat niet alleen over je eigen kerkgebouw, maar juist ook over het helpen van gemeenteleden om om te gaan met stijgende energierekeningen.’

Wat kunnen kerken concreet doen?

‘De kerken kunnen in kaart brengen voor wie de energierekening te hoog wordt en actief steun aanbieden. Naast financiële ondersteuning kan dit ook betekenen dat kerken mensen helpen om woningen te verduurzamen door bewoners in contact te brengen met de juiste instanties of om een energiecoach van de gemeente langs te laten komen. Dit is gratis. Hij of zij kan meteen wat kleine aanpassingen in huis aanbrengen die helpen, aankloppen bij de verhuurder en erop aandringen de woning te verduurzamen. Als de huurder akkoord gaat met een redelijke huurverhoging, is de verhuurder wettelijk verplicht om dit soort verbeteringen uit te voeren. Begin ook alvast gesprekken over schuldhulpverlening, zodat mensen op tijd de juiste hulp krijgen om van hun energieschulden af te komen.’

Je was voordat je in Amsterdam kwam wonen duurzaamheidsdiaken in de Nieuwe Kerk in Utrecht. Wat zou je vanuit die ervaring Amsterdamse kerken willen aanbevelen?

‘In Utrecht werken kerken goed samen met de stedelijke gemeente. Zo is er een warmtefonds opgericht. Hieruit kan een bijdrage worden gedaan om energierekeningen te betalen, zonder dat dit van de bijstand van mensen wordt afgetrokken. Dat is een model dat navolging verdient.’ Voor wie iets meer over de spiritualiteit achter het werk van Wilco van Bokhorst wil weten: zie het filmpje ‘Duurzaamheid’ van/met hem op Youtube. Wil je meer informatie over de Werkgroep Groene Kerk? Stuur dan een mail naar: info@protestantsamsterdam.nl