Martijn van Leerdam: ‘Mijn hart zegt 020’

Na bijna 6 jaar bij de Opgang in Osdorp/Sloten gewerkt te hebben, neemt predikant Martijn van Leerdam afscheid van Amsterdam. Hij gaat vanaf mei aan de slag bij de Pauluskerk in Rotterdam. Hanna Yoo sprak hem over de lange historie van de kerk in Sloten, de dominee als communicatiemedewerker en over activisme. 

Vanwaar de overstap van Amsterdam naar Rotterdam?  

Ik kom uit die regio en de Pauluskerk in Rotterdam is een begrip in de omgeving en eigenlijk in heel Nederland. De verhouding geloof en actie, dromen en daden past heel goed bij wat ik geloof. Er is vrij weinig activisme in kerkelijk Nederland. Vroeger dacht ik al dat als ik de kans zou krijgen om in de Pauluskerk te werken, ik die direct zou grijpen. Toen ik die kans kreeg, was het een enorme verrassing en een groot geschenk. 

 

Er ging een wereld voor me open in Amsterdam.

 

Hoe ben je in Amsterdam beland? 

Mijn eerste vriendinnetje kwam uit Gein, Zuidoost. Als 16-jarige jongen leek het me leuk om ooit in Amsterdam te gaan werken. Mijn stage heb ik gedaan in de Willem de Zwijgerkerk en er ging een wereld voor me open in Amsterdam. Maassluis was mijn eerste gemeente. Dus zo ga ik steeds heen en weer tussen Rotterdam en Amsterdam. 

 

Kende je de wijkgemeente Osdorp/Sloten voordat je er kwam werken? 

Eerlijk gezegd niet. Ik kende wel de hiphopgroep Osdorp Posse, maar van de rijke geschiedenis van Sloten wist ik nog niets. Ooit was Sloten namelijk het grootste dorp van Nederland en Sloten is ook ouder dan Amsterdam. Er woonden veel rijke boeren. In het katholieke dorp stond wel een protestantse kerk en een van de Sloterkerken is door Rembrandt geschilderd. De mix tussen bevolkingsgroepen vind ik boeiend. Daarnaast is Osdorp/Sloten heel multicultureel. Je zag net Enes die koffie aan het schenken was, hij is uit Turkije gevlucht vanwege politieke redenen. Hij probeert nu een leven op te bouwen hier en kreeg ook net zijn verblijfsstatus. Een jaar geleden wist ik nauwelijks wie hij was, nu heeft hij het vertrouwen gewonnen van iedereen en heet hij mensen welkom in de kerk. Het klinkt misschien als een cliché, maar dit is een van de mooiste dingen in Osdorp, dat je zoveel bijzondere mensen tegen het lijf loopt.  

 

Afscheid nemen van al deze mensen, maakt dat je ook een beetje weemoedig? 

Ja, afscheid nemen is verschrikkelijk lastig! Al die dingen waar je in investeert zodat het gaat bloeien, alle relaties die je probeert op te bouwen moet je weer loslaten. Dat maakt je ook kwetsbaar en onzeker, zo voel ik dat wel. Aan de andere kant hoort loslaten erbij, want het is niet zo dat ik onmisbaar ben. 

 

Tijdens de dienst met Hemelvaartsdag vorig jaar kwamen er zoveel gasten dat we extra boodschappen moesten halen tijdens de dienst!

 

Wat springt eruit als je denkt aan je werkzaamheden als gemeentepredikant? 

Alle dingen die je normaal gesproken zou verwachten van een gemeentepredikant heb ik gedaan, zoals pastoraat, voorgaan in diensten, jeugdwerk en gespreksgroepen. Waar ik me bijzonder voor heb ingespannen, is de communicatie met de samenleving, bijvoorbeeld door het publiceren van stukken. Je kunt als kerk niet vanzelfsprekend rekenen op aandacht vanuit de buurt of de lokale media, dus je moet gewoon de boer op. Ik schreef persberichten voor het plaatselijke sufferdje, de Westerpost. Soms haalde ik daarmee de voorpagina, waardoor onze activiteiten opeens veel meer toeloop kregen. Zoals de dienst met Hemelvaartsdag vorig jaar, toen kwamen er zoveel gasten dat we extra boodschappen moesten halen tijdens de dienst! Dat gaf toen wel wat stress, maar dat geeft helemaal niets. 

Verder hebben we in samenwerking met Brouwerij de Zeven Deugden, die tegenover de Sloterkerk ligt, twee biertjes uitgebracht die geënt zijn op deze kerk: Slotens Troost en het Mirakel van Sloten. Mensen uit de buurt mochten nadenken over de smaak van de biertjes en kunstenaars konden meedoen met een wedstrijd voor het ontwerpen van de etiketten voor de bierflessen. Het is een groot feest om de kerk op deze manier op de kaart te zetten. 

De gespreksgroepen over geloof en actualiteit zijn belangrijk voor deze kerk. Hoe vaak zie je dat mensen van minstens 90 jaar oud actief deel uitmaken van een gespreksgroep? Ze weten heel veel en we voeren stevige gesprekken. Bijvoorbeeld over hoe je hoopvol kunt blijven in een tijd van je leven waarin je veel mensen verliest en hoe je dan kunt vasthouden aan je geloof. Ook hebben we het steeds vaker over duurzaamheid en geloof.  

 

Mijn hart zegt 020. Ik hoop dat we nog eens in Amsterdam terugkeren.

 

Wat zijn jouw ervaringen met activisme in de kerk? 

In Amsterdam is de Keizersgracht een van de meest activistische kerken, bijvoorbeeld als het gaat om het werk onder vluchtelingen. Ik ben ook wel voorgegaan in Den Haag met het kerkasiel. Hier werden maandenlang 24 uur per dag vieringen georganiseerd in buurt-en-kerkhuis Bethel, om uitzetting van het Armeense gezin Tamrazyan te voorkomen. De muziekgroep van de Keizersgrachtkerk en collega Ditske Tanja zijn ook meegegaan. Het was mooi dat wij op deze manier konden bijdragen.  

 

Tot slot: 010 of 020? 

Mijn hart zegt 020. Ik hoop dat we nog eens in Amsterdam terugkeren. Ik blijf in ieder geval graag in beweging, het moet niet te comfortabel worden. Want ik wil mijn scherpte niet verliezen. In deze creatieve fase voel je dat je leeft. Het is goed voor mij om mijn spullen te pakken en ergens anders aan de slag te gaan, dat stimuleert enorm.