De meeste mensen in het Nederland van nu zijn geen nakomelingen van de organisatoren van dat systeem. Iemand persoonlijk verwijten maken voor de gang van zaken van toen schept nieuw onrecht. Mensen die geen maatschappelijke last dragen vanwege de kleur van hun huid kunnen wel schuldgevoelens hebben. Maar: “Hou daar mee op, neem je verantwoordelijkheid!” lijkt me daarop een terechte reactie.
“Hou daar mee op, neem je verantwoordelijkheid!” lijkt me een terechte reactie
Schuldgevoelens maken machteloos en passen hooguit bij persoonlijke schuld. Helpend vind ik het begrip ‘collectief verschuldigd zijn’. Dat is gericht op de toekomst. Je weet dat je deel bent van een samenleving die voortkomt uit een uitbuitend systeem. Je beseft dat nazaten van geketenden daarvan nog steeds gevolgen ondervinden. Om die onrechtvaardigheid recht te zetten moet schuld vereffend worden. Obstakels moeten worden verwijderd, tekorten aangevuld, plichten nagekomen.

Als burgers van dat systeem willen velen eraan bijdragen dat de kwalijke doorwerkingen van toen in het nu ophouden. Daartoe móet je samen, ‘wit’ en ‘zwart’, zoeken hoe dat kan. Nodig is in elk geval: dialoog met open oor en hart, gezamenlijke kritiek op systemische doorwerking (geïnstitutionaliseerd racisme), gezamenlijke projecten waarin gelijkwaardigheid geoefend en gedaan wordt. En het allermooist: gemengde vriendschappen wijzen de weg! 1 juli biedt weer vele kansen.
Wan switi manspasi! (mooie emancipatiedag)
Greteke de Vries, predikant Muiderkerk
Deze column schreef Greteke de Vries in 2022 en delen we nogmaals met toestemming van Greteke, aangezien de viering van Keti Koti nadert. In 2025 is deze boodschap nog steeds relevant, vandaar dat we deze graag delen. Wan switi manspasi!
Samen werken aan een inclusieve kerk
Binnen de Protestantse Kerk Amsterdam willen we eerlijk kijken naar onszelf en bouwen aan een gemeenschap waar iedereen zich welkom en gezien weet. Daarom werkten we samen met de Protestantse Theologische Universiteit aan het project Diversiteit en Racisme.
Deze samenwerking bracht vooroordelen, blinde vlekken en drempels aan het licht die gelijkwaardige relaties in de weg kunnen staan. Het resultaat is een praktische toolkit waarmee kerken in gesprek kunnen gaan over racisme, diversiteit en inclusie – en samen stappen kunnen zetten naar een meer rechtvaardige en gastvrije kerk.
➡️ Meer weten of aan de slag met de toolkit? Klik hier.
➡️Meer weten over de acties rond het beleidsthema inclusief? Klik hier.