Queer in de kerk: 7 niveaus van eenzaamheid

Als LHBTI-predikant vroeg de gemeente Amsterdam mij of ik iets kon zeggen over eenzaamheid onder homomannen. Inmiddels zelf een homoman van middelbare leeftijd kon ik daar inderdaad wel wat over zeggen – ook op basis van wat ik daarover in mijn leefwereld opmerkte. Pakhuis de Zwijger presenteerde alle bevindingen.

Er bleken zeven niveaus van eenzaamheid te bestaan en ongeveer zeventig procent van alle Amsterdammers verkeerde op een van die niveaus. Ik schrok eerst nogal van dat percentage, maar erover nadenkend kon ik mijzelf ook terugvinden op één van die niveaus – een single homoman van middelbare leeftijd met weliswaar een goed bestaan in een fijne werkomgeving en een sociaal netwerk, maar ook met soms het gevoel steeds nadrukkelijker zelf te moeten investeren in een zinvol leven, waar er voor vele anderen toch meer de gebaande paden zijn van familie, generaties die elkaar opvolgen en de vanzelfsprekende levensfasen die daarbij horen.  

Taboe op eenzaamheid

Sinds die bijeenkomst ben ik het woord ‘eenzaamheid’, ook voor mijzelf, vaker gaan gebruiken. Niet om er nou zo’n persoonlijk drama van te maken, maar om het taboe enigszins te doorbreken. Het echte drama heb ik ook gezien in Amsterdam: een lesbische vrouw moederziel alleen in haar huis, tussen de bierblikjes en de ongeopende rekeningen, nog niet zo lang met pensioen en heel snel uit allerlei sociale verbanden gevallen die eerder zo vanzelfsprekend leken. Eenzaamheid in totale isolatie bestaat en het komt, vrees ik, veel meer voor dan we denken.

Plan van aanpak

Fast forward: 2024. De aandacht voor eenzaamheid en andere problematieken onder LHBTQIA-personen groeit. Onder de noemer ‘mental health’ staat het onderwerp in heel Europa op de kaart. Ook in Amsterdam. Als LHBTI-predikant verken ik mijn mogelijkheden om van dienst te zijn op dit terrein. Vaak is er sprake van een gemankeerde zelfwaardering en geïnternaliseerde discriminatie. Dit zijn thema’s die ook met behulp van zingevingsvragen besproken kunnen worden. Religieus trauma staat geestelijke gezondheid van LHBTQIA-personen nogal eens in de weg helaas niet erg verrassend. Juist zij hebben in hun kerk van herkomst vaak te maken gehad met gevoelens van of daadwerkelijke uitsluiting. In zulke gevallen ben ik graag een goede doorverwijsoptie. Maar als het even meezit, zit ik ook graag in de roze opblaaskerk die ieder jaar op het Milkshake Festival staat. Zeg nou zelf, daar hoort toch een roze dominee in met wie je een praatje kunt gaan maken!