Kerkvernieuwing vandaag

Voor Kim betekent kerkvernieuwing vooral opnieuw leren luisteren naar God, naar elkaar en naar de wereld om ons heen. “Vernieuwing gaat niet om hippe vormen of nieuwe stijlen, maar om manieren waarop het evangelie vandaag écht raakt aan het leven van mensen. Soms gebeurt dat in stilte, soms in ontmoeting of in actie. Het is telkens weer ontdekken wat het betekent om kerk te zijn in deze tijd.”

Volgens Kim is vernieuwing belangrijk omdat geloof leeft en zich steeds weer in nieuwe vormen kan uitdrukken. “Juist in dat proces komt de vraag naar boven: waar gaat het geloof echt om? Dat kan betekenen dat oude tradities soms los moet laten om de boodschap relevant te maken voor een nieuwe doelgroep mensen. Als we dat niet zouden doen, dan blijft die boodschap verborgen voor veel mensen omdat ze zich niet kunnen vinden in de taal of vormen die we nu aanbieden. Dat zou ik ontzettend jammer vinden.”

Maar hoe ziet kerkvernieuwing er dan uit binnen de PKA?: “Binnen de PKA krijgt dat allerlei gezichten. Van aanbiddingsavonden met jongeren bij WeWorship, tot een kunsttentoonstelling in de Thomas, van koffie-inloop in buurtkerk Hebron tot stand-up theology bij Citykerk. Vernieuwing ontstaat niet alleen in grote projecten, maar ook in wijkkerken die ruimte maken voor experimenten of een nieuwe manier van vieren.”

Een initiatief dat Kim bijzonder inspireert is WeWorship. Al jaren organiseren zij avonden waar veel jongeren op afkomen. Met aandacht voor sfeer, muziek en gastvrijheid weten ze een vorm te vinden die de jongeren aanspreekt. “Dit project is qua geloofstaal en beleving anders dan veel andere PKA-kerken,” noemt Kim, “en voegt daardoor echt iets nieuws toe aan de mozaïek van kerkplekken.”

Hervormingsdag als inspiratie

De Reformatie begon met kritiek op de bestaande kerk, maar was bovenal een oproep tot bezinning. Voor Kim blijft dat een waardevol voorbeeld. Ze wijst erop dat Luther vooral wilde dat mensen zelf de Bijbel konden lezen en praktijken konden toetsen aan wat in de Bijbel staat. “Ik denk dat het ontzettend waardevol is als mensen zelf de Bijbel openslaan en mogen ontdekken wat het verhaal van God voor hun kan betekenen.” aldus Kim.

Kerkvernieuwing vraagt ook vandaag om moed en vertrouwen. “Het gaat ook om vertrouwen: dat de kerk, die door de eeuwen heen altijd aanwezig was, maar steeds op een andere manier, ook in de toekomst nog wel door zal gaan. Maar dat dat er anders uit mag zien dan nu.” Toch ligt daar volgens Kim de kern: echte vernieuwing ontstaat wanneer we durven te experimenteren, ook in kleine stappen.

“Soms begint dat heel eenvoudig bijvoorbeeld met een kerstdienst op het plein in plaats van in de kerk, of een creatieve workshop waarin geloof en kunst samenkomen. Zulke momenten kunnen uitgroeien tot nieuwe vormen van gemeenschap, waar mensen zich gezien en gehoord voelen.”

Traditie en vernieuwing hoeven elkaar daarbij niet uit te sluiten. Kim ziet ze juist als twee krachten die elkaar aanvullen. “Traditie biedt houvast: verhalen, rituelen en waarden die ons vormen. Zonder die basis zou vernieuwing oppervlakkig zijn. Maar zonder vernieuwing verstilt het water: geloof wordt star en leeft niet mee met de vragen van mensen van nu. Juist in de spanning tussen oud en nieuw ontstaat iets moois: een geloof dat leeft en beweegt, maar zijn wortels niet verliest. Die spanning kan soms ongemakkelijk zijn. Dat moet je aandurven.”

De toekomst van de kerk

De afgelopen tijd heeft de PKA teruggeblikt op 15 jaar kerkvernieuwing, een periode vol experimenten. Sommige initiatieven bestaan nog steeds, andere zijn gestopt. Dat is volgens Kim niet erg. “Juist van die zoektocht leren we wat werkt en wat niet.” Vernieuwing hoeft niet altijd radicaal te zijn. Soms ligt de kracht in wat er al is. “De kerk beschikt over plekken waar mensen iets van heiligheid kunnen ervaren, en heeft eeuwenlang bewezen een gemeenschap te kunnen vormen waarin mensen elkaar vinden, dwars door generaties en achtergronden heen. In een tijd waarin veel mensen zich eenzaam voelen, is dat van onschatbare waarde.”

Toch vraagt verbondenheid vandaag om nieuwe taal en vormen. Buurtkerken, leefgemeenschappen, stiltewandelingen of theologische avonden in een café, het zijn manieren waarop geloof steeds opnieuw gestalte krijgt. De hoop is dat er de komende jaren nog meer van zulke plekken ontstaan: kleinschalig, herkenbaar, en diep verbonden met de stad. “Groot en klein, met of zonder voorganger of voortrekker, in mooie kerkgebouwen, maar ook gewoon in huiskamers, cafés, op speelpleinen of op straat. Met (hoogliturgische) diensten, koffieochtenden, stand-up theologie, creatieve workshops, diaconaal werk, leefgemeenschappen en nog veel meer.”

Tot slot benoemt Kim; “En het belangrijkste vind ik dat we dit dan allemaal als kerk zien en waarderen. Het ene is niet belangrijker dan het andere; alles draagt op z’n eigen manier bij. Samen laten we zien dat geloof op heel veel manieren relevant kan zijn voor mensen. Zo wordt de PKA een kerk die midden in de stad staat, waar mensen zich thuis voelen, verbonden zijn en waarin de kerk bijdraagt aan de bloei van de stad.”