Wielie Elhorst, predikant voor de LHBTI+-gemeenschap van Amsterdam

Sinds 1 juli heeft de Protestantse Kerk Amsterdam een LHBTI+-predikant: Wielie Elhorst. De komende vier jaar gaat hij zich richten op de grote LHBTI+-gemeenschap in Amsterdam. Dit is een primeur, toch is zijn naam al heel bekend in de LHBTI+-wereld in Amsterdam, in Nederland en internationaal. Hij doet al veel op dit gebied. Toch markeert de keuze wel iets, vindt Wielie. ‘Was het eerst impliciet, nu zegt de kerk expliciet: we willen zichtbaar aanwezig zijn in deze gemeenschap.’

Wat gaat hij doen? ‘In de eerste plaats wil ik vooral gewoon aanwezig zijn in de LHBTI+-gemeenschap, laten weten: ik ben er voor jullie. Daarnaast ben ik een bemiddelaar. Ik ken de kerk en de LHBTI+-gemeenschap goed en die twee hebben elkaar veel te bieden.’ Zoals? ‘De kerk heeft verhalen waarin LHBTI+’ers zich kunnen herkennen, van troost en hoop en misschien wel bevrijding. De LHBTI+-gemeenschap laat de kerk de diversiteit van Gods schepping zien, de vele manieren waarop we ons kunnen verbinden in seksualiteit en relaties. Die twee werelden wil ik de komende vier jaar dichter bij elkaar brengen.’

Prayer for Pride

Wielie mag meteen flink aan de bak, want de Pride Week komt eraan. Van 30 juli tot 7 augustus barst het feest weer los, met als hoogtepunt de wereldberoemde Canal Parade. Wielie is coördinator van de Religious Pride Commisie, waarin ook de Evangelisch Roze Vieringen, het Leger des Heils, de Lutherse Kerk en de Roze Synagoge participeren. In de Pride Walk op 30 juli loopt een veelkleurige groep religieuzen mee. Wielie hoopt dat ook flink wat voorgangers van de Protestantse Kerk Amsterdam en uit het land in hun toga of albe meelopen. Voorafgaand aan de Walk, die het karakter heeft van een demonstratie, is er een Prayer for Pride (een gebedsviering) in de Westerkerk.

Pride-kerkdienst in de Keizersgrachtkerk

De Pride Week wordt traditioneel afgesloten met de Pride Kerkdienst in de Keizersgrachtkerk. Ook daar is Wielie al vele jaren de motor van. Wielie: ‘Als team van de Pride Kerkdienst nemen we altijd het thema van de Pride als uitgangspunt. We zijn tot nu toe moeiteloos in staat om vanuit onze eigen ervaring een Bijbelverhaal te vinden dat aansluit bij het thema.’ Bij het thema van dit jaar My Gender, My Pride is dat het verhaal van Jakob en Esau en het eerstgeboorterecht. Wielie: ‘Dit verhaal zit boordevol verwijzing naar gender en dan vooral in veronderstelde rollen.

Het verhaal over Jakob en Ezau zit boordevol verwijzing naar gender

Dat is iets waar bijna alle LHBTI+’ers zich in herkennen, dat je niet helemaal samenvalt met de rol of de gedragingen die men je heeft toegedacht.’ Voorganger is Eleonora Hof, gemeentepredikant in het Belgische Ieper, als eerste vrouwelijke predikant. Wielie: ‘In België hebben ze in sommige gemeenten op het gebied van vrouwenemancipatie en aandacht voor de LHBTI+-beweging nog een lange weg te gaan.’

Geen behoefte om afstand te doen van de kerk

Een regelmatig terugkerende vraag is of al die extra aandacht voor de LHBTI+-gemeenschap nog nodig is in een stad als Amsterdam. Ja zeker, is het besliste antwoord van Wielie. ‘Toen ik ontluikend homo was, heb ik mij geïdentificeerd met het verhaal van de uittocht van Egypte. Ik ben niet gay ondanks de traditie, maar dankzij de traditie. Ik ben altijd in de traditie blijven staan omdat ik in de kerk verhalen hoorde die mij hielpen. Ik werd bevrijd uit het slavenhuis dat heteronormativiteit voor mij was, maar ik heb nooit behoefte gehad om afstand te doen van de kerk. Integendeel, ik ken de kracht van de verhalen die er worden verteld!

Ik ben niet gay ondanks de traditie, maar dankzij de traditie

Ik wil de LHBTI+-gemeenschap laten zien dat de kerk niet het alleenrecht heeft op die verhalen, dat ze over iedereen gaan en dat LHBTI+’ers zich dus vrij mogen voelen de verhalen zelf te lezen, te delen en te interpreteren. Dat kan en mag in de kerk, want die ruimte daar is ook hun ruimte.’ De jaarlijkse Pride Kerkdienst heeft voor velen ook die functie. Wielie: ‘Heel veel LHBTI+’ers die het voor het eerst meemaken, houden het niet droog. Het is een overweldigende ervaring om je eens niet anders te voelen maar in de meerderheid te zijn. Van zo’n viering gaat een helende en genezende kracht uit. Het zou mooi zijn als gewone vieringen ook die uitstraling hebben. Dat we proberen iedere kerkdienst zo inclusief mogelijk te maken. Door op je woordkeuze te letten, de ervaringen van LHBTI+’ers hardop te laten meeklinken.

Ik hoop dat er de komende vier jaar in onze kerken nog meer ruimte ontstaat voor die inclusiviteit.’ Waarbij hij wel heel duidelijk aangeeft dat hij zich niet gaat mengen in de aanpak van de kerkplekken op dit gebied. ‘Dat moeten ze natuurlijk helemaal zelf uitmaken. Ik ben daarin geen activist, daar ben ik niet voor aangenomen. Mijn primaire doel is een podium te creëren voor onderwerpen waar de LHBTI+-gemeenschap en de kerk elkaar kunnen vinden. De invulling daarvan hangt af van wat er in de samenleving gebeurt: hoe kan ik bij actuele thema’s aanhaken en daarin mijn rol vervullen?’

Heel veel LHBTI+’ers die voor het eerst een Pride-kerkdienst meemaken, houden het niet droog

Wielie heeft er zin in, te beginnen met de Pride Week. ‘Er valt nog steeds heel veel te bereiken, zeker ook op internationaal niveau. Onderschat de functie die Amsterdam internationaal heeft niet. Een paar jaar geleden hadden we LHBTI+’ers uit Oost-Europa te gast in de Pride Week. Die werden gek van vreugde dat zoiets hier kan. Maar laten we het ook vooral samen vieren, los van een ieders oriëntatie. We zijn niet één pot nat! De veelkleurigheid van Gods schepping ontvouwt zich nog steeds, tot op de dag van vandaag.’

Iedereen moet zich vrij voelen om zichzelf te kunnen zijn. Te houden van wie je wilt. Maar dat is nog steeds lang niet overal zo. Ook binnen de christelijke gemeenschap niet. Daarom laten we als Protestantse Kerk Amsterdam onze stem horen. Omdat we willen dat iedereen zich vrij voelt. Dit jaar doen we dat door middel van deelname aan de Pride Walk op zaterdag 30 juli.

Doe je mee? Klik hier voor alle info.

Dit interview verscheen eerder in Kerk in Mokum.
Foto’s: Sandra Haverman
Tekst: Mirjam Nieboer